Khi mua sắm các đồ điện gia dụng , người tiêu dùng Việt Nam chưa nhìn nhiều tới chi phí vận hành sản phẩm , bao gồm chi phí cho tiêu thụ điện. Cùng một loại sản phẩm gia dụng với giá tiền xấp xỉ nhau nhưng mỗi sản phẩm sẽ có mức mất mát năng lượng khác nhau tùy thuộc vào hãng sản xuất , công nghệ áp dụng. Điều này có khả năng được tìm thấy ngay trên các nhãn mác dán trên thiết bị.

Chọn thiết bị có công hiệu năng lượng cao

Các đồ điện gia dụng như tivi , tủ lạnh , máy giặt , lò vi sóng , lò nướng… là những thứ chủ yếu mất mát năng lượng trong nhà bạn , bởi vậy việc tuyển trạch những thiết bị có công hiệu năng lượng cao nhất có khả năng giúp bạn tiết kiệm chi phí sở hữu sản phẩm.

Ở một số nước như Mỹ , Úc , châu Âu đều có các chương trình ghi nhãn năng lượng Energy Rating để giúp khách hàng tuyển trạch thiết bị tiết kiệm năng lượng và các nhãn này áp dụng cho cả các thiết bị dùng điện và khí đốt.

Tại Việt Nam , theo lịch trình dán nhãn năng lượng , các doanh nghiệp sản xuất , nhập cảng thiết bị gia dụng như thiết bị chiếu sáng , máy điều hoà không khí , tủ lạnh , máy giặt , nồi cơm điện , quạt điện… được khuyến khích dán nhãn năng lượng tình nguyện trước ngày 1/7/2011. Đến 1/1/2013 việc dán nhãn năng lượng cho các sản phẩm này là bắt buộc. Các thiết bị văn phòng và thương mại như máy photo toshiba , bộ nguồn máy tính , tủ giữ lạnh thương mại và các thiết bị tiêu thụ năng lượng khác được khuyến khích dán nhãn năng lượng tình nguyện trước ngày 1/1/2014 và bắt buộc thực hiện kể từ 1/1/2015.

Hiện tại , hầu hết các mặt hàng trong diện quy định đều đã được dán nhãn năng lượng , nhưng người tiêu dùng chưa nhìn nhiều cũng như chưa thật hiểu ra các thông cáo ghi trên nhãn. Bài viết nêu một số chương trình dán nhãn năng lượng lớn trên thế giới , mà hầu hết các sản phẩm đều áp dụng , song song cung cấp thông cáo về nhãn năng lượng áp dụng tại Việt Nam để độc giả tham khảo.

Chương trình dán nhãn năng lượng của Úc

Chương trình dán nhãn năng lượng của Úc phân ra 2 loại nhãn năng lượng dành cho thiết bị điện và thiết bị dùng gas.

Nhãn năng lượng điện được dán trên TV , hài hòa nhiệt độ , máy sấy áo quần , máy rửa bát , máy giặt , tủ lạnh và tủ đá. Có hai nhãn: nhãn chương trình 6 sao và các nhãn từ 7-10 sao dán cho các thiết bị đạt công hiệu năng lượng cao hơn. Các nhãn này ghi rõ thiết bị có hiệu suất sử dụng năng lượng như thế nào , sử dụng bao nhiêu năng lượng trong một năm. Càng nhiều sao thì có nghĩa thiết bị được đánh giá công hiệu năng lượng cao hơn các model khác , thiết bị sử dụng ít năng lượng hơn và tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên , các con số ghi trên nhãn năng lượng là mức tiêu thụ năng lượng làng nhàng , bạn cần cân nhắc việc sử dụng năng lượng của bạn có khả năng khác với mức làng nhàng này.

Bạn có khả năng tham khảo thông cáo về nhãn năng lượng trên website Energy Ratings Chính phủ Úc khi cần so sánh các thiết bị điện đạt các chương trình tiết kiệm năng lượng của Úc. Khi so sánh các thiết bị , đảm bảo rằng bạn so sánh các model có kích tấc , khối lượng và dung tích tương ứng.

Với các thiết bị dùng gas , nhãn năng lượng được dán trên máy sưởi gas , bình nước nóng đun bằng gas , tuy nhiên chương trình này là tình nguyện nên không phải tất thảy các nhà sản xuất đều dán nhãn năng lượng gas. Nhãn năng lượng gas nếu có sẽ hiển thị 1 tinh cầu biểu thị cho công hiệu năng lượng và ghi rõ số Megajoule ( MJ ) năng lượng tiêu thụ mỗi năm. Thiết bị sử dụng gas càng công hiệu thì số MJ càng thấp và số tinh cầu càng nhiều.

Chương trình Energy Star của Mỹ

ENERGY STAR® là chương trình dán nhãn năng lượng của Cơ quan canh gác Môi trường Mỹ , được sử dụng bởi một số nhà nước , bao gồm cả Úc. Các sản phẩm được cấp nhãn Energy Star nếu đáp ứng được các yêu cầu về công hiệu năng lượng của bộ tham số Energy Star. Thông thường , nhãn Energy Star được tìm thấy trên các mặt hàng như máy vi tính , ti vi , máy in , máy photocopy màu và máy nghe đĩa DVD. Những sản phẩm nào được gắn nhãn này có nghĩa nó tiết kiệm điện hơn những sản phẩm không có nhãn chí ít là 20% điện năng tiêu thụ ).

Hệ thống nhãn năng lượng châu Âu

Có ba thông cáo về công hiệu năng lượng mà bạn có khả năng tìm thấy trên hệ thống nhãn năng lượng châu Âu:

1. Xếp hạng công hiệu năng lượng: chia thành các mức A+++ , A++ , A+ , A , B , C , D , trong đó sản phẩm ghi nhãn A+++ có công hiệu năng lượng cao nhất , thấp nhất là sản phẩm ghi nhãn D.

2. Mức tiêu thụ năng lượng hàng năm: mức này được ghi cụ thể theo đơn vị kWh , được tính toán dựa trên các chương trình do EU định nghĩa và công bố. Ví dụ , trong hình trên là nhãn năng lượng dán trên một máy sấy áo quần , con số điện năng tiêu thụ hàng năm ( XYZ ) được tính theo chương trình sấy áo quần cotton với trọng tải đầy hoặc một nửa.

3. Thông cáo sản phẩm cụ thể: bạn có khả năng tìm thấy một số hình ảnh phụ liên quan đến sản phẩm , ví dụ như dung tích , lượng nước tiêu thụ và mực độ gây ồn.

Hệ thống dán nhãn năng lượng châu Âu được áp dụng trên các sản phẩm: máy photocpoy e stuido 283 , máy giặt sấy , máy sấy ( áo quần ) , tủ lạnh , tủ đông , máy rửa chén bát , bếp điện , hài hòa nhiệt độ , bóng đèn tiết kiệm năng lượng.

Nhãn “Ngôi sao năng lượng Việt”

Hiện tại , tại Việt Nam có 2 loại nhãn năng lượng. Nhãn năng lượng công nhận là nhãn biểu lộ hình biểu trưng tiết kiệm năng lượng ( còn gọi là biểu trưng tinh cầu năng lượng Việt ) , được dán cho các phương tiện , thiết bị lưu thông trên thị trường có mức hiệu quất năng lượng đạt hoặc vượt mức hiệu suất năng lượng cao do Bộ công thương quy định trong từng thời kỳ.

Nhãn có hình tam giác với ba cạnh tròn , biểu trưng tinh cầu vàng trên nền tem xanh lá cây sẫm và viền xanh lá mạ; được in hoặc dán trực tiếp trên bề mặt bao bì , vỏ hộp và trên thân của sản phẩm với phiên bản một màu. Các sản phẩm được dán nhãn phải qua thẩm tra về chất lượng , độ bền , hiệu suất năng lượng theo TCVN 7896:2008.

Nhãn công nhận sản phẩm đạt hiệu suất năng lượng

Nhãn năng lượng so sánh là nhãn được dán cho các phương tiện , thiết bị nhằm cung cấp cho người tiêu dùng các thông cáo về hiệu suất năng lượng của phương tiện , thiết bị đó so với các thiết bị cùng loại khác , từ đó giúp người tiêu dùng tuyển trạch được phương tiện , thiết bị có mức tiêu thụ năng lượng tiết kiệm hơn. Trên biểu trưng nhãn này , mức hiệu suất năng lượng biểu lộ qua 5 cấp độ tương ứng với 5 tinh cầu , nhãn 5 sao là nhãn có hiệu suất tốt nhất.

Nhãn so sánh các cấp độ tiết kiệm năng lượng

Nhãn so sánh năng lượng bao gồm các thông cáo tối thiểu sau:

a ) Mã chứng nhận: Là mã do Bộ công thương cấp nhằm phục vụ công việc quản lý , được Bộ công thương quy định cụ thể trong Giấy chứng thực sản phẩm tiết kiệm năng lượng

b ) Tên/mã sản phẩm: Là tên hoặc mã sản phẩm doanh nghiệp đăng ký dán nhãn và được Bộ công thương cấp trong Giấy chứng thực sản phẩm tiết kiệm năng lượng

c ) Hãng sản xuất: Là tên của tổ chức/doanh nghiệp sản xuất sản phẩm đăng ký dán nhãn năng lượng

d ) Nhà nhập khẩu: Là tên của tổ chức/doanh nghiệp nhập cảng sản phẩm đăng ký dán nhãn năng lượng ( thông cáo này chỉ áp dụng đối với nhà nhập cảng )

e ) Phần biểu lộ chỉ số đánh giá mức tiết kiệm năng lượng ( Cấp hiệu suất năng lượng ): Lượng năng lượng tiêu thụ trong một giờ vận hành của các sản phẩm cùng chủng loại nhưng do các nhà sản xuất khác nhau chế tác được chia thành 5 khoảng mức tương ứng với số sao trên nhãn ( từ 1 sao đến 5 sao ). Mức tiết kiệm năng lượng ( cấp hiệu suất năng lượng ) do Bộ công thương chính xác qua việc đánh giá cuối cùng thí nghiệm chỉ tiêu hiệu suất năng lượng của sản phẩm và được biểu lộ trong Giấy chứng thực sản phẩm tiết kiệm năng lượng.

f ) Mức tiêu thụ năng lượng của sản phẩm: trị số tiêu thụ năng lượng được tính bằng kWh/năm.

g ) Các thông cáo khác: được quy định chi tiết trong Quyết định cấp Giấy chứng thực phù hợp với từng loại sản phẩm cụ thể.

Để Hiểu ra hơn về hệ thống nhãn năng lượng Việt Nam , độc giả có khả năng tham khảo website của trung tâm tiết kiệm năng lượng hoặc website nhannangluong.com.

Tất thảy các sản phẩm gia dụng lớn đều có bổn phận dán nhãn năng lượng , nếu bạn không tìm thấy , bạn nên hỏi rõ người bán.

Nếu bạn đang so sánh hai thiết bị có cùng một nhãn năng lượng , ví dụ đều cùng có nhãn A , hãy xem xét kỹ hơn số liệu về mức tiêu thụ năng lượng để chính xác thiết bị nào dùng điện ít hơn.

Các chi tiết khác ghi trên nhãn năng lượng cũng rất bổ ích – như dung tích máy giặt , độ ồn – cũng là nguồn thông cáo tham khảo để bạn so sánh giữa các sản phẩm khác nhau.